Over Open Regels

Eerlijke dienstverlening voor iedereen

De teksten van wetten kun je niet altijd direct vertalen naar hoe ze in de praktijk werken. Er is vaak een vertaling nodig naar regels. Dat leidt in de praktijk tot verschillende interpretaties en daardoor ontstaat het risico van ongelijke behandeling. Dat willen we voorkomen. Voor eerlijke dienstverlening zijn Open Regels nodig.

Door Open Regels kunnen we:

  1. beslissingen van de overheid uitleggen en controleren;
  2. regels op elkaar afstemmen;
  3. samen werken aan een gedeelde aanpak en methodiek voor het opstellen van regels;
  4. op termijn ook de regels van concept-wetgeving toegankelijk maken, zodat burgers, ambtenaren en politici zelf de werking in de praktijk (beter) kunnen beoordelen.

Een voorbeeld

Als er beslag is gelegd op je inkomen moet er een minimumbedrag overblijven om van te leven. Dit heet de beslagvrije voet (bvv).

Om deze te berekenen zijn rekenregels gemaakt door het Programma Keten voor Derdenbeslag. Deze regels kunnen door leveranciers worden gebruikt om een software-module te bouwen voor gemeenten. Het probleem is dat deze leveranciers de regels verschillend kunnen interpreteren. Wil je als inwoner weten of de berekening klopt? Dan kun je naar de website uwbeslagvrijevoet.nl gaan om dit te controleren.

Als we hiervoor Open Regels zouden gebruiken, dan kan de interpretatie één keer worden gedaan en daarna hergebruikt.

Wat levert Open Regels op?

We willen dat mensen hun eigen gegevens kunnen inzien en aanpassen. Op basis van hun gegevens wordt direct duidelijk van welke regelingen ze gebruik kunnen maken. Of dat nu van hun eigen gemeente, de provincie of een landelijke uitvoeringsorganisatie is. Op termijn maken we mogelijk dat de regeling automatisch wordt toegekend en ook aangepast als de persoonlijke situatie van iemand verandert.

Dat doen we niet door een ondoorzichtig algoritme, maar door bestaande regels toe te passen die openbaar zijn en door iedereen gecontroleerd kunnen worden. Zo voorkomen we een nieuw Toeslagenschandaal. En zorgen we dat iedereen de ondersteuning krijgt die nodig is.

We besparen daardoor tijd en geld. Dat kunnen we dan inzetten voor mensen die echt maatwerk nodig hebben. Tegelijkertijd kijken we of we dat maatwerk kunnen voorkomen of oplossen door de regels aan te passen.

Open Regels werken al in de praktijk

We ontwikkelen en testen in de praktijk en de eerste resultaten zijn veelbelovend. Open Regels worden bijvoorbeeld al gebruikt door:

Standaarden die we gebruiken

Het regelregister wordt volledig open source ontwikkeld via Github. De Data Catalog Vocabulary is de open standaard die we gebruiken. Het gebruik van deze standaard maakt koppelingen mogelijk met:

Wet- en regelgeving  
Vindplaats wetten.overheid.nl via de open standaard Juriconnect Decentrale Regelgeving.

Data  
Vindplaatsen data.overheid.nl en de Stelselcatalogus. Aandachtspunt in data.overheid.nl is het ontbreken van een nationale referentiestandaard zoals juriconnect, en dan voor het duurzaam verwijzen naar databronnen.

Begrippen  
Vindplaatsen via een woordenboek, zoals binnen het programma Gemeentelijke Basisprocessen Inkomen (GBI) al bestaat. Aandachtspunt is dat voor de meeste (uitvoerings)domeinen deze woordenboeken echter nog niet bestaan.

Centrale én decentrale opslag  
Een overheidsorganisatie kan zelf de publicatie van regels verzorgen en duurzaam maken. Dan wordt vanuit het regelregister een koppeling gemaakt. Het is ook mogelijk de opslag te centraliseren. Door beide mogelijk te maken veroorzaken we geen onnodig werk bij decentrale overheidsorganisaties.

Organisatie en partners

Open Regels is een opdracht van BZK aan Stichting ICTU, een onpartijdige advies- en projectenorganisatie binnen de overheid. ICTU werkt samen met publieke en private organisaties.